Fragment książki Andrzeja Szmilichowskiego "Zapiski z przyjacielem w tle"
Gdy prezydent Rzeczpospolitej Lech Wałęsa odwiedził Szwecję, w pięknym salonie Ambasady Polskiej w Sztokholmie witała go "cała" emigracja. W przeciwległych rogach, aby nie skazić się oddychaniem tym samym powietrzem, stali prezesi OPONu, Ogniwa, Kongresu Polaków w Szwecji, Związku Byłych Więźniów Politycznych, oba skłócone harcerstwa, PPS w paru odcieniach, redaktorzy nie podających sobie rąk polskich gazetek, ksiądz, oraz kwiat emigracyjnego establishmentu, rogów wystarczyło.
Łączyła ich w patriotycznym uniesieniu - ale tylko na czas trwania przyjęcia, powaga osoby Prezydenta. Inaczej - podobno nawet na Uralu mamy związki emigracyjne nie utrzymujące z sobą kontaktu - niepodzielnie władają niechęć i animozje. Spierają się z sobą organizacje, a precyzyjniej mówiąc - pogardzają sobą organizacje. Ludzie codzienni jakby byli nieco mądrzejsi.
Emigracja, nie uświadamiając sobie tego w pełni, przestała być emigracją. Wraz z upadkiem imperium Sowieckiego a z nim Polski Ludowej zniknęła jej rola przeciwwagi. Rola Katona – niesłychanie przy istnieniu PRLu ważna, skończyła się, a zaczęło zwykłe życie ludzi mieszkających pod innym niż krajowy adresem. Ludzie mieszkający poza Polską to już nie emigranci. Emigrant to człowiek bezdomny. Nie jest bezdomny ktoś, kto posiada dom, choć w nim nie mieszka. Wskrzeszenie Rzeczpospolitej sprawiło, że Polak mieszkający poza Polską nie jest już tułaczem. Polski emigrant stał się nagle Europejczykiem i zaczęły się kłopoty, gdyż europejskość, o którą tak usilnie od stuleci zabiegamy to jeszcze przyszłość, pobożne życzenie a nie status.
Najgorzej radzi sobie z dylematem europejskiej dorosłości - o paradoksie!, najstarszy człon emigracji. Ta grupa emigracyjna skostniała w rutynach myślenia, że po drugiej stronie Bałtyku czy Odry czai się wróg. Już go tam nie ma, ale nawyki pozostały, pozostała potrzeba posiadania wroga. Aby funkcjonować, móc żyć, trzeba mieć obiekt nienawiści, a więc znaleziono tematy zastępcze: czerwony i Żydzi, ci ostatni w dwóch odcieniach - żydokomuna i żydomasoneria.
Takimi kategoriami nie odbierają świata młodzi ludzie przyjeżdżający z Polski, a ci około dwudziestki nawet nie rozumieją takich koncepcji i chwała wszystkim polskim, żydowskim i innym bogom zamieszkującym niebo za to!
A tak lubimy często i głośno deklarować o naszej przynależności do kultury zachodu. Wręcz uwielbiamy pouczać wszystkich wokół na temat fundamentalnych założeń kultury zachodniej. Jeżeli Polska należy do świata kultury zachodniej -jak wielu uporczywie twierdzi, Polak powinien czuć się (cywilizacyjnie i kulturowo) jak u siebie w domu w Londynie, Belgii czy Monachium, jak czuje się Duńczyk, Szwed czy Hiszpan. Niestety tak nie jest, Polska bardziej lub mniej była i jest prowincją europejską i produkowała przez setki lat oraz nadal produkuje prowincjonalną emigrację.
A kiedy to się skończy, kiedy dogonimy? Bóg jeden raczy wiedzieć, my gonimy a ona ucieka! Tkwi w nas pewna mało zrozumiała
i nielogiczna przewrotność, jesteśmy zawsze ogromnie pro-zachodni,
gdy granice na zachód mamy zamknięte, gdy zaś tylko znajdziemy się
w orbicie wpływów zachodnich, budzą się w Polakach natychmiast
kontr zachodnie fobie.
Prezydent wyszedł spiesząc na następne spotkanie, przyjęcie dobiegało końca. Przedstawiciele zwaśnionych organizacji, bacznie obserwując, aby nie znaleźć się blisko siebie, ściskali na pożegnanie drobną dłoń pani Ambasador.
|
