Fot. Mieszko Tyszkiewicz
27 stycznia 1945 r. wyzwolony został obóz koncentracyjny Auschwitz, a w 2005 r. ONZ ogłosił ten dzień Światowym Dniem Pamięci o Zagładzie.
W związku z tym Dniem w całej Szwecji w szkołach i domach kultury rokrocznie organizuje się różne, wspierane przez gminy, przedsięwzięcia, które wchodzą w oficjalny program nauczania. Należy przypomnieć, że istnieje też Forum żywej historii (Forum för levande historia), czyli instytucja szwedzka, zajmująca się edukacją o zbrodniach przeciw ludzkości.
Stowarzyszenie Kulturalne (Kulturförening) Lyktan w Gminie Huddinge uczciło Dzień Pamięci o Zagładzie wystawą obrazów o ludobójstwie. W wernisażu (25 stycznia 2014) w Galerii Lyktan w Skogås uczestniczyło wiele osób różnych narodowości. Wygłoszono też okolicznościowe przemówienia.
Na wystawie są obrazy ukazujące ludobójstwo w dwudziestowiecznej Europie. Na jednej ze ścian salonu znajdują się zdjęcia Katarzyny Olchowskiej, Polki, absolwentki Fotografii na Glasgow Metropolitan College, gdzie miała także miejsce pierwsza wystawa tych prac.
Fot. Mieszko Tyszkiewicz
Obrazy z hitlerowskiego obozu zagłady w Oświęcimiu stanowią kanwę pracy dyplomowej artystki jako rezultatu jej zagranicznych studiów. Fotografie artystyczne Olchowskiej ukazują świat bez ludzi... Bo ich już przecież nie ma! Po ludziach zostały jedynie ich rzeczy... Stos okularów!
Pozostała droga z szynami kolejowymi, które prowadzą do obozu zagłady. Pozostał skrawek ziemi, gdzie znajdował się obóz, okolony kolczastym drutem. Pozostały kamienie na dziedzińcu, gdzie ludzie stali w oczekiwaniu na swoją śmierć...
Obrazy fotograficzne w szaroczarnej tonacji odsłaniają prawdę historii, prawdę o człowieku. Kolekcję zaczyna obraz, na którym istnieje tylko czerń, potem są wyżej omawiane fotografie przedmiotów i obiektów. Całość zamyka obraz czystej bieli symbolizującej karty historii... białe karty historii...
Fot. Mieszko Tyszkiewicz
Wystawa w Galerii Lyktan zawiera jeszcze inne również niezwykle wstrząsające obrazy, obrazy morderstwa dokonanego na narodzie kurdyjskim przez Saddama Husajna. Zdjęcia uchwyciły moment śmierci człowieka!
Na przeciwległej ścianie znajdują się kolejne fotografie – praca zbiorowa wielu dziennikarzy i naukowców, ukazująca sceny śmierci głodowej ludzi na Ukrainie pod okupacją sowiecką w latach trzydziestych ubiegłego wieku.
I jeszcze jedna ściana... Ściana, na której są obrazy przedstawiające śmierć Ormian, którzy w 1915 roku zostali wymordowani przez Turków.
Wernisaż zorganizowany przez przewodniczącą Stowarzyszenia Kulturalnego Lyktan, Grażynę Kulpę, oraz artystę, Mieszka Tyszkiewicza, zostanie mi na długo w pamięci. Na dziecięcym wózku przy jednej ze ścian zamiast dziecka - płonące świece, nad fotografiami Olchowskiej kolczasty drut, a pośrodku salonu, od sufitu po podłogę, wiszą dwa grube łańcuchy nad deskami pokrytymi białym piachem...
Przez cały tydzień odbywały się spotkania z prelegentami, mówiącymi o ludobójstwie w ubiegłowiecznej Europie. Jednym z nich był Leo Kantor, prezes Międzynarodowego Forum Kultury. Opowiadał o zagładzie narodu żydowskiego.
Fot. Mieszko Tyszkiewicz
Na zakończenie chciałabym przytoczyć słowa Katarzyny Olchowskiej, artystki-fotografki, Polki, od kilku lat mieszkającej w Irlandii:
Auschwitz – Birkenau to dziś pomnik ludobójstwa, eksterminacji Żydów i innych narodów Europy. Miejsce to jest centralnym punktem pamięci o holokauście, gdzie corocznie spotykają się Żydzi z całego świata, by modlić się za umęczonych i bestialsko pomordowanych współbraci, by oddać im hołd i by pamięć o nich była wciąż żywa. Ta ziemia, w której spoczywają ich prochy dziś krzyczy do nas, ludzi XXI wieku: Nie pozwólmy, by kiedykolwiek ludzie ludziom znowu zgotowali taki los!
Pragnę, aby moja generacja, tak bardzo oddalona, od nieludzkich czasów wojny, choć przez chwilę mogła się zatrzymać i w ciszy zastanowić nad tym, co faszyzm uczynił ze światem i z człowiekiem. Myślę, że my pokolenie XXI wieku, gdziekolwiek żyjemy, powinniśmy zrobić wszystko, aby każdy człowiek bez względu na wyznanie, kolor skóry, rasę, mógł żyć w jasnym, dobrym i spokojnym świecie, gdzie miłość, braterstwo jest ogniwem, łączącym wszystkich ludzi.
(...) Żyjemy przecież we wspólnej Europie bez granic, gdzie możemy realizować marzenia, żyć i uczyć się - wolni i otwarci na świat.
***
 Fot. Mieszko Tyszkiewicz
Genocide (ludobójstwo) - wystawa w galerii Lyktan w Skogås w Sztokholmie. 25 stycznia - 6 lutego 2014.
|
