|
 |
Odwiedzin |
37795479 |
 |
 |
Dziś |
2514 |
 |
|
| Wtorek 23 kwietnia 2024 |
 |
|
|
Tekst: J.L Godycka
| 
1/1996
|
Po pierwszej Wojnie Światowej w Szwecji pozostało wielu polskich emigrantów. Większość osiadła w Skanii. Z ich inicjatywy, przy wsparciu poselstwa polskiego w 1925 wybudowano kościół katolicki pod wezwaniem Matki Boskiej w Oskarström. W 1928 przybyły tam z Polski siostry Służebniczki, które zajęły się prowadzeniem ochronki dla dzieci i opieką nad chorymi. Siostry pozostają w Oskarström do dzisiaj. W 1931 emigranci polscy zbudowali następną świątynię katolicką w Bromölli.
U progu 2 Wojny Światowej w Szwecji było 4818 katolików. Ale już w 1939 zaczęli napływać polscy uchodźcy i liczba ta wzrosła. Konsulaty polskie poczęły organizować nabożeństwa dla Polaków. Pierwsze odbywały się w kaplicy Salezjanów w Sztokholmie na Bergsgatan 11 i odprawiał je o. Herman Burczyk, jedyny wówczas kapłan polski w Szwecji.
W 1945 napłynęło kilkanaście tysięcy Polaków z niemieckich obozów koncentracyjnych. Dla nich pastor protestancki w Landskronie A. Westlin urządził, w ośrodku przejściowym, ołtarz wyposażony w obraz Matki Boskiej Częstochowskiej. W tym samym roku biskup polowy Polskich Sił Zbrojnych, ks. J. Gawlina delegował do Szwecji czterech kapelanów, byłych więźniów obozów. Mieli oni roztoczyć opiekę duszpasterską nad Polakami.
W latach 50 - tych w związku z napływem imigrantów włoskich, słoweńskich, hiszpańskich, portugalskich i niemieckich zwiększyła się znów poważnie ilość katolików w Szwecji. 1 stycznia 1952 wprowadzono nowe prawo o wolności wyznań. Wkrótce bo w 1953 m.in. dzięki staraniom polskich emigrantów dotychczasowy wikariat apostolski w Szwecji podniesiono do godności biskupstwa i wprowadzono normalną organizację kościelną (Bulla "Profecit in Suecia").
W tym samym roku na mocy konstytucji papieskiej "Exsul Familia" ustanowiono Polską Misję Katolicką w Szwecji z siedzibą w Malmö. Jej rektorem został ks. prałat Czesław Chmielewski. Rosła liczba polskich księży. Po dojściu do zdrowia, po pobycie w obozie koncentracyjnym, włączył się do pracy duszpasterskiej nieżyjący już ks. Franciszek Bobrowski jako proboszcz w Helsingborgu i jako dziekan na całą południową Szwecję. W 1966 przybyło pięciu ojców Oblatów z Polski by działać w parafiach szwedzkich w Malmö, Landskronie, Hässleholm, Olofström, Ystad. Sześć lat później ojcowie Paulini założyli swą placówkę w Szwecji. Kolejne probostwa obejmowali: ks. J.Węgrzynek w Norrköping, ks.
J. Kichta w Karlskoga, ks. M. Jancarz w Falun, ks. R. Denisiuk w Boras, o. W. Seliga w Angered, ks. J. Dyktus przy katedrze w Sztokholmie.
W 1978 oddano do użytku polskich katolików, protestancki uprzednio, kościół pod wezwaniem św. Jana w Sztokholmie. Było to zasługą ks. Jana Buczkowskiego ówczesnego rektora Polskiej Misji Katolickiej.
Liczba katolików w Szwecji stale rośnie i w chwili obecnej ich liczebność wynosi ok. 155 tys. osób. Powstają dla nich nowe świątynie rzymskokatolickie poprzez budowę nowych obiektów lub przejmowanie pustoszejących kościołów protestanckich.
Polscy księża włączyli się do budowy wielu świątyń w Szwecji. W Malmö zajął się tym o. R. Basista. Polacy wspólnie z ks. prałatem Chmielewskim ufundowali dla nowej świątyni dzwon z napisem "Santa Maria, Regina Poloniae, Ora nobis". Budową kościoła w Nyköping zajął się ks. J. Buczkowski. O. Wojciech Seliga początkowo poświęcał się wznoszeniu świątyni pod wezwaniem św. Franciszka z Asyżu w Jönköping a następnie budową kościoła w Angered.
Polskie Misje Katolickie powstały również w Göteborgu i Sztokholmie. W tym pierwszym rektorem był od 1982 ks. Stanisław Matuta. W 1989 funkcję przejął o. ze zgromadzenia Pasjonistów ks. Kazimierz Pawlak. Jest on również delegatem dla Polskiej Misji Katolickiej w całej Szwecji. W Sztokholmie rektorami byli Salezjanie: ks. Jan Buczkowski, ks. Paweł Banot a cztery lata temu objął tę funkcję ks. Bogdan Wegnerowski. W Malmö po przejściu na emeryturę ks. prałata Chmielewskiego funkcję rektora objął w 1991 o. ze zgromadzenia Oblatów ks. Piotr Jasionowski. Obecnie w Szwecji pracuje 34 polskich księży na ogólną liczbę 127 kapłanów katolickich w całym kraju. Choć nadal nie istnieje polska parafia, duszpasterstwo polskie prowadzone jest przy świątyniach szwedzkich. Msze Święte w języku polskim są np. odprawiane w Sztokholmie, Göteborgu oraz w Malmö w każdą niedzielę. Ponadto odprawia się je z różną częstotliwością w: Angered, Boras, Eskilstunie, Gävle, Halmstad, Helsingborg, Hässleholm, Jönköping, Kalmarze, Karlskoga, Karlstad, Katerineholm, Kristianstad, Landskronie, Lindköiping, Lund, Malmköping, Norrköping, Olofström, Oskarström, Oxelesund, Skövde, Trollhättan, Uppsali, Vasteras, Växsjö.
|
Pierwsi misjonarze dotarli do Szwecji w 829 roku. Ich celem było nie tylko krzewienie wiary ale i niesienie posługi religijnej chrześcijańskim niewolnikom przebywającym np. w Birce. O chrystianizacji kraju można mówić dopiero po prawie trzech stuleciach. Być może w długotrwałym i burzliwym procesie nawracania ówczesnych mieszkańców Szwecji uczestniczyli również i przybysze z Polski.
Przez następne pięćset lat kościół w Szwecji uznawał zwierzchność papieża. Tak było do czasu gdy podczas panowania króla Gustawa I Wazy i z jego pomocą zwyciężyła reformacja. W 1527 król wydał nakaz duchownym całkowitego zerwania z Rzymem.
W następnych dziesięcioleciach kolejni władcy albo umacniali kościół szwedzki albo też próbowali dróg porozumienia z Rzymem. Tak postępował np. król Jan III żonaty z Katarzyną Jagiellonką. Za jego panowania w Szwecji pojawili się nawet wysłannicy papieża. Na dworze sztokholmskim w otoczeniu królowej pracowali kapelani katoliccy i odbywały się katolickie nabożeństwa. Sam król opracował tzw. "Czerwoną książkę", zawierającą nową liturgię i będącą próbą połączenia katolicyzmu z protestantyzmem. Zarówno Watykan jak i teologowie - protestanci zdecydowanie ją odrzucili. Zygmunt jednak, syn Jana i Katarzyny, wychowany został w wierze rzymskokatolickiej.
Następcy Jana, (poza krótko panującym Zygmuntem) Karol IX i Gustaw II Adolf zdecydowanie wrogo występowali przeciwko katolicyzmowi. Wyznanie rzymskokatolickie zostało wręcz zakazane. Jego wyznawcom groziły kary więzienia, wygnania z kraju a nawet śmierci.
Musiało upłynąć kolejne sto lat by w 1726 pozwolono przebywającym w Szwecji cudzoziemcom odprawiać nabożeństwa katolickie wyłącznie w domach prywatnych. Za czasów Gustawa III zaczęto łagodzić antykatolicką politykę.
W 1781 riksdag przyjął uchwałę rozszerzającą swobody religijne (objęły one również i wyznawców judaizmu). Na prośbę króla z Rzymu przybył wikariusz apostolski. Pojawiło się też kilku księży by roztoczyć opiekę nad katolikami. Dozwolona ona jednak była wyłącznie w stosunku do cudzoziemców przebywających w Szwecji.
W 1839 z inicjatywy królowej Józefiny, żony Oskara I wybudowany został, pierwszy w Szwecji od lat reformacji kościół, katolicki. Kościół św. Eugenii w Sztokholmie. Ale dopiero w 1873 zniesiono zakaz uczestnictwa Szwedów w katolickich nabożeństwach.
Michał Haykowski
|
|
|
|
|
|
|
 | Odwiedza nas 40 gości
oraz 0 użytkowników. |
|
|
