|
|
Tekst: Michał Haykowski
Foto: Sten Pettersson, Eduardo Kurt-Fuentes
| PAP
2008.05.24
|
W szwedzkiej miejscowości Marielund na terenie byłego ośrodka internowania polskich marynarzy w latach II wojny światowej odbyła się w sobotę uroczystość odznaczenia jednego z nich, Władysława Słomy, Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczpospolitej Polskiej.
94-letni Słoma otrzymał nadane mu przez prezydenta odznaczenie w uznaniu zasług za popularyzację wśród społeczeństwa szwedzkiego wiedzy o polskim udziale, głównie Marynarki Wojennej, w ostatniej wojnie światowej. Odznaczony jest jednym z niewielu żyjących jeszcze w Szwecji byłych marynarzy polskich okrętów podwodnych, które w drugiej połowie września 1939 r. uszkodzone wpłynęły do portów szwedzkich, gdzie zostały internowane.
"Sęp", "Ryś" i "Żbik" początkowo stacjonowały na terenie twierdzy Vaxholm, a po roku przeprowadzono je na jezioro Mälaren w pobliże miasteczka Mariefred. Pozostały tam już do końca wojny. Załogi (168 oficerów i marynarzy), nadal pełniące służbę i opiekujące się okrętami, zgrupowano w strzeżonym ośrodku internowania w Marielund.
W październiku 1945 r. okręty podwodne wraz z żaglowcem "Dar Pomorza" oraz jednostką straży granicznej "Batory" powróciły do kraju. Jednak spora część podwodniaków zdecydowała się pozostać w Szwecji. (Np. z 61-osobowej załogi "Sępa" powróciło do Polski 29 osób). Duża grupa marynarzy osiadła w Mariefred i okolicy, żeniąc się z miejscowymi dziewczętami i zakładając rodziny.
Jednym z nich był Władysław Słoma, motorzysta z "Rysia", pochodzący z Mosiny pod Poznaniem, który znalazł pracę jako spawacz.
Słoma starał się poprzez spotkania, wywiady prasowe, organizację imprez, wystaw, upamiętnianie miejsc itp. przypominać dzieje internowanych okrętów i polskich marynarzy.
W 1980 r. w Muzeum Twierdzy Vaxholm otwarto stałą wystawę poświęconą ich losom. Inicjatorem i współorganizatorem ekspozycji był Słoma, który dostarczył placówce pamiątki własne oraz zebrane wśród byłych podwodniaków. Wystawa ta pokazała udział polskiej Marynarki Wojennej w II wojnie światowej u boku aliantów. W 1999 r., w 60-lecie wybuchu wojny, Władysław Słoma został odznaczony Medalem za Zasługi dla Marynarki Wojennej Rzeczypospolitej Polskiej.
Krzyż Komandorski Orderu Zasługi wręczył byłemu podwodniakowi ambasador Michał Czyż w towarzystwie konsula generalnego Radomira Wojciechowskiego. W uroczystości brali udział m.in. członkowie rodziny Władysława Słomy, przedstawiciele władz Mariefred, członkowie Towarzystwa Przyjaźni Szwedzko - Polskiej i polscy harcerze.
|
Michał Haykowski
Foto: Sten Pettersson, Eduardo Kurt-Fuentes
PAP 2008.05.24
|
|
