|
|
Tekst: Michał Haykowski
| PAP
2008.03.29
|
Fot. Bogusław "Bobo" Rawiński, PoloniaInfo
W Sztokholmie w piątek zaprezentowano mediom
wystawę pod nazwą "1968" a w niej polski rozdział tych dwunastu
miesięcy. Oficjalne otwarcie ekspozycji nastąpi 31 marca i będzie ona
czynna do 15 października.
Wystawa przygotowana przez Muzeum Żydowskie (Judiska Museet) w stolicy
Szwecji przedstawia główne, zdaniem realizatorów, wydarzenia tego
niespokojnego roku. Pokoleniowy bunt młodzieży studenckiej w USA,
Europie Zachodniej w tym również i w Szwecji. Rasowy konflikt w
Stanach Zjednoczonych. Najazd armii państw Układu Warszawskiego, z
udziałem Wojska Polskiego, na Czechosłowację oraz polskie wydarzenia
marcowe.
Fot. Bogusław "Bobo" Rawiński, PoloniaInfo
W katalogu wystawy, wydanym po angielsku i szwedzku, przytacza się
m.in. opinię prof. Jerzego Eislera, że udział w zdławieniu tzw.
Praskiej Wiosny, był największą operacją polskich sił zbrojnych od
zakończenia drugiej wojny światowej. Większe siły, władze polskie
zaangażowały dopiero w grudniu 1981 r wprowadzając stan wojenny.
Odrębną i największą salę, poświęciło muzeum wydarzeniom marca 1968 r.
w Polsce. W ich wyniku opuściło kraj ponad 20 tys polskich Żydów.
Większość wyjechała do USA, Niemiec, Danii i Szwecji. Sama Szwecja w
latach 1968 - 1970 przyjęła około 3 tys tzw. marcowych emigrantów.
Obecnie w dużej mierze są oni i ich dzieci, modelowymi członkami
szwedzkiej klasy średniej. Jest wśród nich wielu lekarzy,
dziennikarzy, biznesmenów, prawników, inżynierów, artystów, profesorów
wyższych uczelni. Część z nich nadal związana jest silnie z Polska i
jej kulturą.
Fot. Bogusław "Bobo" Rawiński, PoloniaInfo
Muzealna ekspozycja m.in. prezentuje wydawane emigrantom w 1968 r. tzw
"dokumenty podróży" z zakazem powrotu. Kwity odpraw celnych z
wyliczeniem ilości widelców i par butów. Mały klaser filatelistyczny
nastolatka, złośliwie opróżniony ze znaczków. Żydowski kieszonkowy
modlitewnik z 1924 r., przemycony w kieszeni wobec zakazu wywozu itp.
Zdjęcia z pożegnań na warszawskim Dworcu Gdańskim z którego odchodził
pociąg Moskwa-Oslo z połączeniem do Sztokholmu. Nim właśnie dojechała
do Szwecji większość ówczesnych emigrantów. Ekspozycje uzupełniają
artykuły w katalogu m.in. pióra wspomnianego prof. Elsnera.
Większość eksponatów jest własnością osób prywatnych. Natomiast
dokumentalne fotografie, kopie oficjalnych dokumentów, filmy oraz
merytoryczną konsultację szwedzkie muzeum otrzymało z Polski, z
Instytutu Adama Mickiewicza oraz Żydowskiego Instytutu Historycznego.
"Nastąpiło to dzięki zaangażowaniu Instytutu Polskiego w Sztokholmie.
Bez jego pomocy nie byłoby mowy o wystawie na takim poziomie" -
oświadczyli zgodnie, w rozmowie z PAP, dyrektor muzeum Yvonne
Jacobsson oraz współdziałający w organizacji ekspozycji Leszek Leo
Kantor.
Fot. Bogusław "Bobo" Rawiński, PoloniaInfo
Z wystawą łączy się wielomiesięczny program spotkań z udziałem
historyków, polityków, dziennikarzy i pisarzy poświęcony wydarzeniom
1968 roku. Odbędą się m.in. dyskusja panelowa "Osobiste doświadczenia
związane z dramatycznymi wydarzeniami w Polsce w 1968 r." czy
spotkanie panelowe na temat "Emigracja polskich Żydów w 1968 r."
|
Michał Haykowski
PAP 2008.03.29
|
|
