STRONY INFORMACYJNO KULTURALNE ZRZESZENIA ORGANIZACJI POLONIJYCH W SZWECJI
Drodzy Czytelnicy!
Rozpoczynający się drugi rok nowego tysiąclecia jest rokiem przynoszącym wiele zmian i nowości. Rok 2002 to przede wszystkim rok jubileuszu Zrzeszenia Organizacji Polonijnych w Szwecji. Zrzeszenie, założone w 1977 roku, jak każdy jubilat musi spojrzeć wstecz, ocenić ćwierć wieku swej historii i zastanowić się co dalej. Ale Zrzeszenie nie jest w przyszłym roku jedynym jubilatem, jubileusz 20-lecia obchodzi również druga polonijna organizacja centralna - Kongres Polaków w Szwecji. Niewiele też do jubileuszu zabrakło najstarszemu przedstawicielowi prasy polonijnej w Szwecji - Kwartalnikowi "POLONIA", który towarzyszył wiernie Zrzeszeniu przez ostatnie 24 lata.
I tu oczywiście należy skreślić kilka słów wyjaśnień. Otóż pół roku temu zarząd Zrzeszenia zmuszony był podjąć ostateczną i przykrą decyzję o wstrzymaniu wydawania kwartalnika. Przyczyn było wiele, lecz najważniejsze - ekonomiczne: kosztowny system produkcji i dystrybucji oraz poważne zmniejszenie dotacji państwowej. Należy dodać, że coraz więcej pism polonijnych dostrzega konieczność zaistnienia w internecie, co w starej technologii produkcji kwartalnika nie było osiągalne. W tej trudnej sytuacji gościny udzieliły nam "RELACJE". Stąd nasza tutaj i od dzisiaj obecność. Miesięcznik "Relacje" ma swe korzenie w wychodzących wcześniej "Nowinach", toteż przez wiele lat mieliśmy możność obserwować działalność wydawniczą red. Mazowskiego. Staraliśmy się też współpracować i dostarczać redakcji informacje i materiały dotyczące najważniejszych wydarzeń z życia Polonii w Szwecji, w Europie i na świecie. Nie są, więc te strony naszym debiutem na łamach "RELACJI", a raczej dowodem otwarcia nowej i stałej formy tej kilkuletniej już współpracy.
Co zamierzamy umieszczać na tych stronach? Będą one miały charakter przede wszystkim informacyjny. Tu znajdziecie wszelkie adresy dotyczące władz i związków zrzeszonych w naszej organizacji. Tu też umieszczane będą drobne ogłoszenia o imprezach lokalnych oraz relacje z tych imprez. Nie powinno również zabraknąć tekstów poświęconych ważnym wydarzeniom polonijnym w Europie i na świecie. Tu w końcu będziemy prezentować nasze poglądy na tematy ważne dla Polonii. Natomiast, kontynuując dobre tradycje red. Haykowskiego, nie mamy zamiaru na tych łamach, prowadzenia "wojen polonijnych", kilometrowych polemik i napastowania innych dlatego, że są inni. Jest to ich prawo, tak jak i nasze. Pluralizm ruchu polonijnego daje przecież możliwość większego wyboru, a każdy, jeśli tylko chce może wnieść do wspólnego dorobku coś dobrego. Chcemy natomiast występować w imieniu członków naszej organizacji w sprawach żywotnych dla całej Polonii, gdyż rozwój sytuacji w Polsce, w Szwecji i na świecie nie napawa optymizmem.
Ustawy w Parlamencie
W prawodawstwie polskim, przez ostatnie lata nie wydarzyło się w zasadzie nic pozytywnego. Naszym jedynym sprzymierzeńcem był Senat RP, który z nami współpracował i wykazywał stałą inicjatywę legislacyjną. Powstały projekty ustaw o Repatriacji, obywatelstwie i "Karcie Polaka". Senat też jako jedyny traktował Polonię po partnersku w myśl zasady "nic o nas, bez nas". Zespół ekspertów Zrzeszenia trzykrotnie aktywnie uczestniczył w procesie tworzenia tekstów wymienionych ustaw. Niestety wszelkie szanse zaprzepaścił sejm. Ustawa o repatriacji zastała żenująco ograniczona. Ustawa o obywatelstwie zakończyła się kompromitacją ustawodawcy, który przyjął dziwny i niekonsultowany projekt rządowy, wzorowany na starej (już w koszu) ustawie szwedzkiej. Polska wersja zajęła miejsce na półce. Z najbardziej oczekiwanej ustawy o "Karcie Polaka" uczyniono straszak, tłumacząc, że będzie szkodzić wszystkim i wszędzie. Leży ona w szufladzie i czeka ewentualnie na lepsze czasy, choć inne kraje już podobną ustawę przyjęły i dobrze się mają. Kręgi polonijne nie tylko w Szwecji, ale na całym świeci nie odczuły ze strony sejmowej komisji d/s Polonii najmniejszej formy współpracy, Dopiero pod sam koniec kadencji pojawiła się w Szwecji delegacja tej komisji, której czas już minął. Również pod koniec kadencji po raz pierwszy z MSZ- u nadpłynęła prośba o konsultację w sprawie ustawy o "Karcie Polaka". Być może to jaskółki zapowiadające wiosnę. Oby tak było.
W Polsce zaserwowano nam też inną przyjemność pod postacią instrukcji o rygorze legitymowania się przez obywateli polskich polskim paszportem, jeśli go nawet nie posiadają. A przecież Polaków na emigracji o nieuregulowanych sprawach paszportowych jest setki tysięcy. Te sprawy wymagają czasu. Komputeryzacja dała możliwość dobrania się do skóry ludziom o podwójnym obywatelstwie mającym "czelność" używać przy wjeździe do kraju innych niż polskie paszportów. Oczywiście nastąpiły protesty zatrzymanych na lotniskach, protesty Polonii na całym świecie, instrukcję zliberalizowano, niesmak został i świadczy o braku zrozumienia dla sytuacji tysięcy emigrantów i dla potrzeby spokojnego regulowania zaszłości.
Integracja ze społeczeństwem szwedzkim?
Władze szwedzkie, z kolei, od dziesiątków lat wspierające słowem, czynem i dotacją wielokulturowość i organizacje cudzo-ziemskie, zawęziły swe działania do spraw integracji. Mamy więc ministra d/s integracji, Urząd d/s integracji któremu te związki podlegają i oczywiście wielką ilość projektów opatrzonych przymiotnikiem integracyjny. Ale przecież organizacje polonijne (podobnie jak inne cudzoziemskie) mają swoje statutowe cele, które tylko w pewnej niewielkiej części pokrywają się z integracją. Zajmujemy się również naszą kulturą, historią, językiem, tradycjami narodowymi i pomocą. Pragniemy, aby następne pokolenia mogły w pełni czerpać z najlepszych wzorców nie tylko szwedzkiej, ale i polskiej kultury. Przerażają nas ambitne zamiary władz szwedzkich zwane integracją, polegające na zrobieniu z nas Szwedów, i to możliwie szybko. Nowe ministerstwa i nowi urzędnicy wprowadzili nowe zasady, nędznie przystające do działalności związków cudzoziemskich. Dotacje drastycznie obcięto, nastąpiły spodziewane efekty w postaci zwalniania ludzi z pracy, zamykania lokali klubowych i wychodzących od lat periodyków. Rząd szwedzki, jak na ironię, powołał ministra d/s demokracji. Pewnie będą kursy i projekty.
Organizacje Polaków w Szwecji
W samych związkach polonijnych też daje się zauważyć duże zmiany. Wiele starych związków tradycyjnego typu umiera śmiercią naturalną, a wszelkie "sztuczne oddychania" stosowane powszechnie, powodują prędzej, czy później utratę godności konającego. Dobrze się mają natomiast, wszystkie te związki, nawet leciwe, które mają oparcie w młodzieży. Powstaje też spora grupa nowych organizacji w czymś się specjalizujących. Największe powodzenie mają związki skupiające ludzi tych samych zawodów (lekarzy, nauczycieli), związki zajmujące się sportem, (patrz zdjęcie) turystyką, rekreacją i folklorem. Następuje również ostra rotacja pokoleń. Przyjmujmy te zmiany ze spokojem i zrozumieniem.
Za kilka miesięcy delegaci wszystkich organizacji Zrzeszenia spotkają się na kolejnym kongresie, który będzie musiał ustosunkować się do zmian i sytuacji, w której ruch polonijny znajduje się obecnie. Ustawi drogowskazy przyszłej działalności na najbliższe lata. Wybierze też nowe władze Zrzeszenia na kolejną 3-letnią kadencję.
Jak już wcześniej informowałem zarząd i współpracowników, nie będę kandydował po raz czwarty na funkcję prezesa Zrzeszenia. Uważam, że mimo braku ograniczenia statutowego, okres 9 lat sprawowania przeze mnie tej funkcji jest okresem wystarczająco długim w życiu człowieka i w życiu organizacji. Nie jestem zwolennikiem wiecznych i niezastąpionych prezesów. Rok 2002 przyniesie nam również wielką imprezę o charakterze integracyjnym "Dni Polskie - Sztokholm 2002". To programowa kontynuacja sukcesu "Dni Polskich" w Malmö, które obchodziliśmy w 2000 roku i odbywających się od 1983 roku Festiwali Polonijnych w Eskilstunie.
Oceny i oczekiwania
Jak możemy podsumować rok miniony? Oceny największego wydarzenia w życiu polonijnym: II Zjazdu Polonii i Polaków z Zagranicy wypadają wręcz mizernie, wobec niepodjęcia tematu integracji ruchu światowego i ciągłych wojen "na górze". W parlamencie polskim, naszym najwyższym autorytecie i ustawodawcy, nowy styl walki politycznej - obrzucanie błotem. Kręgi polonijne nie pozostają w tyle. Szargane są najwyższe autorytety moralne emigracji. Między władzami polskimi, a Polonią na zachodniej półkuli powstaje prawdziwy "rów oceaniczny". Trwa ciągłe szukanie winnych, a przecież ten rów i tak wszyscy będą musieli zasypać. W Wielkiej Brytanii powstał film "Enigma", szkalujący dobre imię Polaków, zamieniający jedno z największych osiągnięć polskiego wywiadu w godną potępienia zdradę. To majstersztyk antypolskości. Ostro reaguje Rada Prezesów Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych. Ta ostatnia organizacja rozwija się z dnia na dzień, chęć przystąpienia zgłaszają coraz to nowe organizacje, rośnie jej reprezentatywność, czego brak bardzo wielu innym organizacjom "parasolowym".
W polskim korpusie dyplomatycznym w Szwecji wiele zmian. Ostatnie półrocze zdominowane było wieloma pożegnaniami i powitaniami. Odjechał do Polski Pan Konsul Generalny w Sztokholmie - Piotr Kaszuba. Organizacje nasze serdecznie i z wielkim żalem pożegnały Ambasadora Prof. Ryszarda Czarnego (patrz zdjęcie). Równie serdecznie i z wielką na- dzieją witamy nowego lecz znakomitego i doświadczonego dyplomatę Pana Ambasadora Marka Prawdę oraz osobę, którą chyba wszyscy Polacy w Szwecji znają, lubią i cenią Pana Konsula Generalnego Stefana Skawinę.
Drodzy Czytelnicy!
Na zakończenie pragnę wyrazić szczerą nadzieję, że nowy rok 2002, przy nowych korzystnych konstelacjach dyplomatycznych, dla Polonii szwedzkiej, będzie lepszy, szczęśliwszy oraz pełen zgody i współpracy.
Myślę też, że ta skromna rubryka Zrzeszenia, zatytułowana przez sentyment dla naszego wieloletniego medialnego druha "POLONIA", przyniesie Państwu cenne informacje i dobre nowiny z życia naszych organizacji, czego zarówno Wam jak i całej redakcji życzę.
|
