|
 |
Odwiedzin |
37862331 |
 |
 |
Dziś |
3146 |
 |
|
| Poniedziałek 13 maja 2024 |
 |
|
|
|
| |
Szwedzka Polonia w liczbach - Jacy jesteśmy? |
|
|
|
|
|
|
| | 
2/1998
|
Ilu Polaków mieszka w Szwecji? Jedni twierdzą, że około 40 tysięcy, inni iż ponad 50 tys. Dokładna liczba jest nieznana a to z tego powodu, że oficjalne statystyki notują tylko kraj urodzenia jako decydujący o przynależności do którejś z grup narodowych. Jest to oczywiście mylące. Tak czy inaczej grupa polska należy do czterech największych grup cudzoziemskich niepochodzących z krajów skandynawskich. Większa od naszej jest grupa irańska ale już chilijska oraz turecka są mniej liczne.
Dlatego Polacy, obok przedstawicieli tych trzech grup, stali się znów obiektem badań socjologicznych. Znów, bo np. w 1995 polską społeczność objęły badania prowadzone na zlecenie Rzecznika d/s Dyskryminacji - DO. Ich wyniki prezentowaliśmy w „Polonii" (1995 n. 4, 1996 n. 1.). Obecne badania, wykonane przez zespół pod kierunkiem Marii Roselius na zlecenie Socialstyrelsen, zajmują się warunkami życia cudzoziemców i na ile różnią się one od sytuacji rodowitych Szwedów. Z opublikowanych wyników można wydobyć też informacje na temat składu, sytuacji i opinii Polonii szwedzkiej. Pozwalają one na dokonanie kolejnego kroku zbliżającego nas do odpowiedzi na pytanie: Jacy jesteśmy, my Polacy osiadli w Szwecji?
Aż 66 procent Polaków posiada już szwedzkie obywatelstwo (73 proc. mężczyzn i 63 proc. kobiet). Spośród Polaków, posiadających inne obywatelstwo, 12 proc. deklaruje, że ma zamiar w przyszłości wystąpić o szwedzkie, 5 proc. już to uczyniło i czeka na odpowiedź. 11 proc. nie ma takiego zamiaru a 6 proc. jeszcze nie podjęło decyzji.
Jeśli chodzi o plany to 63 proc. naszych rodaków chce pozostać na stałe w Szwecji również i w przyszłości. Zaledwie jeden proc. zapowiada chęć przeniesienia się gdzieś w ciągu najbliższego roku a 6 proc. myśli o tym w dalszej perspektywie. Natomiast 30 proc. nie ma jeszcze zdecydowanego zdania na ten temat. Niestety badania nie precyzują gdzie Polacy chcą się przenosić i czy w grę wchodzą również powroty do kraju.
Z obywatelstwem, łączą się uprawnienia polityczne. Bierne i czynne prawo wyborcze do parlamentu. A z prawem stałego pobytu, podobne prawa na poziomie samorządowy. Tymczasem polska grupa jest pasywna politycznie.
Tylko 2 proc. jest członkami jakiejkolwiek szwedzkiej partii (2 proc. mężczyzn i 2 proc. kobiet). Jest to mniej niż udział Chilijczyków: 7 proc., Irańczyków: 6 proc. i Turków: 9 proc. Spośród badanych Polaków nikt nie zadeklarował iż działa aktywnie w którejś z partii a zaledwie 2 proc. stwierdziło iż w ostatnim roku uczestniczyło w jakimś politycznym spotkaniu lub zebraniu.
W tych danych można m.in. doszukiwać się przyczyn niepowodzenia dotychczasowych prób wprowadzenia do Riksdagu parlamentarzysty wywodzącego się z polskiej grupy narodowościowej. Oraz, że wpływy polityczne Polonii szwedzkiej są tak niewielkie.
Jeśli chodzi o udział w wyborach jest już lepiej. 80 proc. (83 proc. mężczyzn i 78 kobiet) uprawnionych do tego Polaków uczestniczyło w ostatnich wyborach parlamentarnych. Jest to jednak liczba niższa niż w innych grupach cudzoziemskich i niższa niż przeciętna krajowa. W ostatnich wyborach komunalnych oddało swój głos już tylko 68 proc. naszych rodaków co też plasuje nas na ostatnim miejscu spośród badanych grup.
Polacy natomiast w większości są członkami związków zawodowych. Należy do nich 79 proc. co jest równe ze średnią krajową. Gorzej natomiast z ich związkową aktywnością. Podczas gdy 32 proc. mieszkańców kraju uczestniczyło w ostatnim roku w jakimś organizowanym przez związki zebraniu lub szkoleniu to wśród naszych rodaków takie uczestnictwo wynosi tylko 24 proc.
Można się zastanawiać gdzie leżą przyczyny tak niewielkiego zaangażowania politycznego i społecznego przeciętnego przedstawiciela Polonii? Bo nie stanowią jej tzw. bariery językowe.
Przygniatająca większość Polaków, wg. własnej opinii, opanowała szwedzki zadowalająco. 48 proc. badanych deklaruje, że jest w stanie zaprezentować w sposób bardzo dobry swe poglądy na zebraniu lub jakimś spotkaniu publicznym Takich, którzy twierdzą iż mogą to uczynić w sposób dobry jest 46 proc. Pozostałe 7 proc. przyznaje się, że potrafi to uczynić w sposób słaby lub nawet bardzo słaby. 70 proc. rozumie doskonałe dzienniki TV i radiowe oraz dyskusje prowadzone przed kamerami lub mikrofonami. Zaledwie jeden procent ma poważne kłopoty ze zrozumieniem podobnych audycji.
Tak więc do polskiej grupy mogą docierać bez przeszkód informacje dotyczące szwedzkiego społeczeństwa, jego życia politycznego oraz sytuacji ekonomicznej i społecznej kraju. Równocześnie poziom wykształcenia Polonii jest stosunkowo wysoki.
Badający zastosowali tu szwedzkie kryteria: ośmioletnia szkoła podstawowa, 3 letnie gimnazjum itp. System ten i podziały na etapy wykształcenie trudno przełożyć na wymagania polskiego systemu oświatowego. Tylko 3 proc. naszych rodaków ma ukończoną wyłącznie szkołę podstawową. 4 proc. wykształcenie 9 - 10 letnie określane w badaniach również jako podstawowe. 13 proc. odebrało dwu letnie wykształcenie na poziomie gimnazjalnym ale już 34 proc. uczęszczało co najmniej 3 lata do szkoły typu gimnazjalnego. Tych ostatnich można chyba traktować jako osoby, które w kraju złożyły egzamin maturalny. Pomaturalne nauki, trwające do dwóch lat, pobierało 18 proc. a studia dłużej trwające i studia wyższe ukończyło 29 proc. Polaków, mieszkających w Szwecji. (Charakterystyczna jest w tym wypadku dysproporcja pomiędzy kobietami 26 proc. i mężczyznami 36 proc.)
Tak więc poziom wykształcenia mógłby wskazywać, że polska grupa narodowościowa ma szanse być bardziej aktywna. Być może jednym z elementów odpowiedzi dlaczego tak się nie dzieje, mogą być wyniki badań nad motywami, dla których Polacy zdecydowali się na osiedlenie w Szwecji.
Otóż aż 56 proc. badanych zadeklarowało, że opuściło kraj urodzenia z przyczyn rodzinnych a tylko 35 proc. kierowana motywami politycznymi. Gdy jednak przyjrzeć się dokładniej tym liczbom to okazuje się, że rodzinne przyczyny emigracji odgrywały główną role w wypadku kobiet i to aż dla 70 proc. Polek. Chodzi tu w głównej mierze o małżeństwa. W momencie przybycia do nowego kraju aż 54 proc. Polek miało już w Szwecji męża lub „sambo", z których 26 proc. było Szwedami, 20 proc. rodakami (nie wiadomo jakie mieli obywatelstwa) a 9 proc. było innymi imigrantami (o ich obywatelstwie też nic nie wiadomo).
Podobnymi, rodzinnymi przyczynami kierowało się tylko 23 proc. mężczyzn podejmując decyzję o osiedleniu się w Szwecji.
W odniesieniu do motywów politycznych emigracji to zasadnicze znaczenie miały one dla 64 proc. mężczyzn i tylko dla 23 proc. kobiet.
Jak widać więc w statystycznej masie grupa polska jest apolityczna. Podziały na potencjalnie aktywne i pasywne jej części mogą przebiegać o dziwo wg. kryteriów płci. Wydaje się jednak, że sprawa nie jest aż tak prosta. Jak dotąd nie mamy dostatecznych danych by przyjąć jakąś zdecydowaną opinię.
Omawiane badania są kolejnym krokiem w kierunku nakreślenia bardziej obiektywnego obrazu Polonii szwedzkiej.
(Na podstawie: "Levnadsförhållanden hos fyra invandrargrupper föda i Chile, Iran, Polen och Turkiet. " Socialstyrelsen. Stockholm 1998.)
|
|
|
|
|
|
|
 | Odwiedza nas 18 gości
oraz 0 użytkowników. |
|
|
