Fot. Bogusław "Bobo" Rawiński.
W siedzibie Konsulatu Generalnego RP odbyła się już XVIII edycja Sztokholmskiego Salonu Poezji. Tym razem gościem był jeden z najwybitniejszych polskich aktorów – Andrzej Seweryn! Jest on także reżyserem i pedagogiem oraz laureatem prestiżowych nagród i odznaczeń. Był członkiem Rady Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej.
***
Obejrzyj nasz fotoreportaż!
Profesjonalną karierę aktorską rozpoczął w roku 1968 zaraz po ukończeniu warszawskiej PWST, kiedy podjął pracę w Teatrze Ateneum. Drogę do kariery aktora filmowego utorowały mu, przynosząc zarazem sławę, doskonale zagrane role w wielu spektaklach Teatru Telewizji. Artysta stworzył świetne kreacje aktorskie w kilkudziesięciu liczących się polskich filmach. Współpracował z wieloma reżyserami m.in. Andrzejem Wajdą, Krzysztofem Zanussim, Jerzym Hoffmanem, Andrzejem Żuławskim, Giorgiem Trevesem, Stevenem Spielbergiem i Agnieszką Holland.
Karierę zawodową rozwijał również we Francji, gdzie został członkiem Comédie-Française i stał sie jednym z najbardziej uznanych artystów. Wykładał też w polskiej i francuskiej Wyższej Szkole Teatralnej.
Od kilku lat pełni funkcję dyrektora naczelnego Teatru Polskiego im. Arnolda Szyfmana w Warszawie.
*
Materiał twórczy dla Andrzeja Seweryna stanowi arcydzieło Adama Mickiewicza Pan Tadeusz.
W salonie przygasają światła, rozlegają się tony utworów Fryderyka Chopina w wykonaniu Piamorexa, czyli Jacoba Moscowitza, wprowadzając słuchacza w klimat poetyki polskiego romantyzmu. Po chwili wchodzi Seweryn ze słowami na ustach:
Litwo, Ojczyzno moja! Ty jesteś jak zdrowie, ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie, kto cię utracił. Dziś piękność twą w całej ozdobie widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie...
Aktor staje przed widownią i nadal recytuje Inwokację, a potem kolejne fragmenty poematu. Ubrany jest we współczesny strój, podkreślając w ten sposób aktualność tego, co przedstawia. W słuchaczu zaczynają się wyzwalać emocje. Miłość do ojczyzny, nostalgia – uczucia nieobce emigrantom. I utwór znany niemal na pamięć, ale jakżeż inaczej brzmiący w wykonaniu tego wielkiego artysty! Słowa i zdania w przebogactwie wyrażeń i środków stylistycznych, wypowiadane przez Seweryna płynnie i wyraźnie, współbrzmią z rymami i rytmem. Zmiana siły, natężenia i tempa głosu, intonacji oraz mimika, gestykulacja, ruchy ciała są odpowiednio dostosowane do treści poematu.
Nastrój chwili podkreśla pianista wykonujący cudowną muzykę Chopina. Powstaje korelacja: autor tekstu – aktor –– słuchacz. Korelacja niezwykle ścisła, idealna, publiczność bowiem oczarowana poezją podświadomie, od czasu do czasu, szeptem włącza się w recytację. W wyobraźni malują się obrazy statyczne, dynamiczne, scenki sytuacyjne, a w nich opisy i dialogi. Obrazy świetnie i precyzyjnie namalowane piórem poety, wspaniale wydobyte słowem aktora, zatem rekwizyty są tu zbędne!
Widz/słuchacz zostaje przeniesiony myślami ze sztokholmskiego salonu na ojczyzny - Adama Mickiewicza - łono, na dziewiętnastowieczną Litwę. Razem z postaciami jego literackiego dzieła siedzi przy stole na zamku Horeszków, gdzie znajduje się wielu gości, a pośród nich Sędzia i Podkomorzy. Przysłuchuje się ich żywej dyskusji: Dzisiejsza młodzież nie posiada kultury bycia – stwierdza Sędzia. O, nie! – przeciwstawia się Podkomorzy. – Dawniej młodzież była o wiele gorsza, ślepo naśladowała obcą modę.
Seweryn mistrzowsko posługując się sztuką aktorską i niczym przewodnik prowadzi dalej widza - tym razem w gąszcze puszczy litewskiej (urywek chyba mało popularny wśród uczniów, bo pozornie nie ma w nim akcji), puszczy, gdzie przyroda jest o wiele piękniejsza od tej cudzoziemskiej, gdzie rośliny przybierają cechy ludzkie – obejmują się wzajemnie niczym pary kochanków.
Widz/słuchacz staje się też świadkiem polowania na niedźwiedzia: Obława... odgłosy trzody psów, mnóstwo myśliwych... I scena mrożąca krew w żyłach: Zwierzę zranione chybionym strzałem, oszalałe z wściekłości, pędzi prosto na Tadeusza i Hrabiego. Potem niezwykle sugestywnie przedstawiony Koncert Wojskiego na rogu po zakończeniu łowów. Publiczność za aktorem powtarza frazę: echo grało... echo grało.
Inna scena, tym razem we dworze. Telimena niczym zjawa wyłania się w ciemnościach nocy i staje na drodze Tadeuszowi, a on pragnie się uwolnić od byłej kochanki, teraz przecież uderza w konkury do młodziutkiej Zosi. Co za problem!
Kolejny, powszechnie znany wiersz - Koncert Jankiela!
Było cymbalistów wielu, ale żaden nie śmiał zagrać przy...
I wreszcie - poloneza czas zacząć! Podkomorzy, zarzuciwszy wyloty kontusza, prosi Zosię do tańca. W sztokholmskim Salonie słychać dźwięki poloneza Fryderyka Chopina w aranżacji Piamorexa.
Tak jak wszyscy znajduję się w świecie nierealnym. Od czasu do czasu przywołuje mnie do rzeczywistości siedząca obok Małgosia Kwiecińska-Järvenson, mówiąc: Genialne! Genialne! Chodzi oczywiście o sztukę aktorską Andrzeja Seweryna. Skinieniem głowy zgadzam się z nią całkowicie.
Po spektaklu słyszę głosy publiczności: „Seweryn to aktor najwyższej klasy!”, „Przed oczami malowały mi się obrazy!”.
Andrzej Seweryn dokonał świetnego wyboru fragmentów Pana Tadeusza. Doskonale wyreżyserował swoje przedstawienie. Publicznośc nie nudziła się nawet przez moment!
*
Edycje Sztokholmskiego Salonu Poezji są ogromnie ważne dla nas Polonii, dla nas –miłośników piękna języka polskiego, dla nas – wielbicieli dobrej sztuki aktorskiej, gdyż możemy tu – w Królestwie Szwecji – doświadczyć pięknych chwil w zetknięciu z polską kulturą.
W imieniu własnym i w imieniu publiczności Sztokholmskiego Salonu Poezji dziękuję więc za tę ucztę duchową Pani Prezes – Małgorzacie Kwiecińskiej-Järvenson, Pani Konsul przy Ambasadzie RP w Sztokholmie – Barbarze Sośnickiej, oraz wszystkim osobom, które przyczyniły się do zorganizowania tej edycji.
***
Zobacz też relacje PoloniaInfo z minionych edycji Sztokholmskiego Salonu Poezji:
 |
Sztokholmski Salon Poezji
Trzy razy w roku do Sztokholmu przybywają wybitni aktorzy z Krakowa, aby przedstawić twórczość wielkich polskich poetów.
PoloniaInfo
|
|
|
