Wyjazd za granicę w poszukiwaniu pracy stał się powodem rozpadu niejednego małżeństwa. Próba ułożenia sobie życia na nowo nie zawsze jest łatwa i najczęściej wymaga uregulowania poprzedniego związku. Uzyskanie rozwodu może okazać się jednak niełatwe i będzie tym bardziej skomplikowane, im bardziej skomplikowana jest sytuacja życiowa małżonków.
Pozew rozwodowy w Szwecji czy w Polsce?
Zasadnicze pytanie dla osoby zamieszkującej na stałe w Szwecji dotyczy kraju, w którym może ona złożyć pozew rozwodowy – czy właściwy będzie sąd polski czy może sąd szwedzki? Na tak postawione pytanie nie ma jednej dobrej odpowiedzi. Wszystko zależy od miejsca zamieszkania małżonków. Pozew rozwodowy można złożyć w sądzie szwedzkim, jeżeli:
- obydwoje małżonkowie stale zamieszkują w Szwecji, albo
- ostatnio obydwoje małżonkowie stale zamieszkiwali w Szwecji i jeden z małżonków nadal stale zamieszkuje w Szwecji, albo
- małżonek występujący z pozwem stale zamieszkuje w Szwecji przez okres co najmniej 1 roku albo
- małżonek występujący z pozwem zamieszkuje na stałe w Szwecji przez okres co najmniej 6 miesięcy i posiada szwedzkie obywatelstwo, albo
- o orzeczenie rozwodu występują zgodnie obydwoje małżonkowie i przynajmniej jeden z nich stale zamieszkuje w Szwecji, albo
- małżonek zamieszkujący w Polsce (lub innym państwie UE) występuje z pozwem przeciw małżonkowi stale zamieszkującemu w Szwecji.
Co z małoletnim dzieckiem?
Niejednokrotnie rozwód związany jest z ustaleniem władzy rodzicielskiej nad wspólnym dzieckiem. Zasadniczo o władzy rodzicielskiej może rozstrzygnąć sąd, w którym toczy się sprawa rozwodowa, np. sąd szwedzki, jeżeli:
- władza rodzicielska nad dzieckiem przysługuje co najmniej jednemu z małżonków oraz
- żaden z małżonków nie sprzeciwia się, żeby o władzy rodzicielskiej nad dzieckiem rozstrzygnął sąd, w którym toczy się sprawa rozwodowa (sąd szwedzki) i jest to zgodne z dobrem dziecka.
W przypadku, kiedy sprawa rozwodowa toczy się w szwedzkim sądzie, a jeden z małżonków (zamieszkały w Polsce) sprzeciwia się, żeby o władzy rodzicielskiej rozstrzygnął sąd szwedzki, decydujące znaczenie ma miejsce zamieszkania dziecka. Jeżeli dziecko na stałe zamieszkuje w Szwecji, właściwy będzie sąd szwedzki. Jeżeli jednak dziecko na stałe zamieszkuje w Polsce, co do zasady sąd szwedzki nie będzie mógł w sprawie rozwodowej orzec o przyznaniu, odebraniu czy sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej.
Co z alimentami na dziecko?
Pozew o alimenty można złożyć do sądu zarówno w państwie, w którym zamieszkuje osoba uprawniona, jak i w państwie, w którym zamieszkuje osoba zobowiązana do ich zapłaty. Należy jednak pamiętać, że w sytuacji, kiedy domagamy się alimentów na dziecko, to ono jest uprawnionym, a nie małżonek, który występuje z pozwem. Niewątpliwie, ze względu na koszty postępowań sądowych i ich czasochłonność korzystne jest całościowe rozstrzygnięcie wszystkich spraw pomiędzy małżonkami w jednym postępowaniu.
W celu lepszego zobrazowania możliwych wariantów, przedstawiamy przykładowe sytuacje:
Przykład 1
Małgorzata wyjechała 2 lata temu do Sztokholmu i od tego czasu stale zamieszkuje w Szwecji. W Polsce pozostał mąż Krzysztof oraz ich 4-letni syn Damian. Rozłąka spowodowała, że Małgorzata przestała kochać męża, ponadto poznała Erika, z którym ma zamiar wkrótce zamieszkać. Małgorzata postanowiła rozwieść się z Krzysztofem, chciałaby jednak, żeby Damian który przebywa w Polsce, zamieszkał z nią w Szwecji. Małgorzata zamierza również domagać się od męża alimentów na syna. Do jakiego sądu powinna zwrócić się Małgorzata?
Pozew o rozwód Małgorzata może złożyć w szwedzkim sądzie, ponieważ spełnia warunek stałego zamieszkiwania w Szwecji przez okres 1 roku. Władza rodzicielska nad Damianem przysługuje zarówno jej, jak i mężowi, może zatem starać się, żeby szwedzki sąd orzekł także o władzy rodzicielskiej nad synem. W tej sprawie mąż może jednak skutecznie sprzeciwić się rozstrzygnięciu przez sąd szwedzki, ponieważ Damian zamieszkuje w Polsce. Z pozwem o alimenty na syna Małgorzata musi poczekać do rozstrzygnięcia o wykonywaniu władzy rodzicielskiej, w szczególności na decyzję, z którym z małżonków Damian będzie stale zamieszkiwał. Do tego czasu nie może wystąpić z pozwem o alimenty do sądu szwedzkiego.
Małgorzata ma zatem wybór – starać się o rozwód w Szwecji, a następnie o ustalenie z kim będzie zamieszkiwał syn oraz o alimenty w Polsce, albo złożyć jeden pozew obejmujący wszystkie sprawy w polskim sądzie.
Przykład 2
Mateusz od 8 miesięcy mieszka i pracuje w Szwecji, natomiast żona Anna zamieszkuje w Polsce. Nie mają dzieci. Mateusz postanowił rozwieść się z Anną. Czy Mateusz może wystąpić o rozwód do sądu w Szwecji?
Mateusz nie może wystąpić z pozwem do sądu szwedzkiego, ponieważ zamieszkuje w Szwecji krócej niż rok, a także nie posiada szwedzkiego obywatelstwa. Mateusz może złożyć pozew w polskim sądzie albo poczekać jeszcze 4 miesiące.
Przykład 3
Mąż Krystyny, Marek, 3 lata temu wyjechał do Szwecji. Początkowo wracał do domu często, ale przez ostatnie 2 lata jedynie na święta. Krystyna nie chce tak dłużej żyć i postanawia się rozwieść, a także dochodzić alimentów na dwójkę dzieci.
Krystyna z pozwem o rozwód, a także orzeczenie o władzy rodzicielskiej może wystąpić zarówno do sądu polskiego, jak i szwedzkiego. Jednakże w sprawie o alimenty na małoletnie dzieci właściwy będzie jedynie sąd polski.
|
